Golem rabina Eliasza
Przed wiekami, za panowania króla Stefana Batorego, za Lublinem, niedaleko granicy z Rusią było sobie miasteczko Chełm. Żyli tam sobie spokojnie katolicy, prawosławni i Żydzi. Pewnego dnia Ojcowie Dominikanie z pobliskiego klasztoru sprzedali gminie Żydowskiej kawałek ziemi, na której wybudowano na synagogę, by Żydzi mieli się gdzie modlić.
Potrzebny był jeszcze tylko rabin.
Rabinem Chełma został Eliasz – młody, uczony rabin prosto z najlepszej jesziwy w samym Lublinie. Bardzo mądry był rabin Eliasz. Doradzał wszystkim, którzy poprosili go o poradę, znał się świetnie na prawie, potrafił odpowiedzieć na każde nawet najtrudniejsze pytanie. Poznał również najbardziej skomplikowaną i niedostępną dla wszystkich wiedzę zwaną Kabałą, czyli białą magię żydowskich mędrców.
Spokojnie mijały kolejne lata.
Pewnego dnia szames zauważył, że rabin zachowuje się tajemniczo. Studiował wiele ksiąg, obserwował gwiazdy, robił skomplikowane wyliczenia. Modlił się częściej niż zwykle i pościł. Aż wreszcie zlecił szamesowi przyniesienie na strych synagogi dwóch wielkich worków gliny i zamknął się tam razem z przyniesionymi księgami. Na próżno ciekawski szames zaglądał przez szpary w drzwiach.. Rabin Eliasz postanowił pracować w samotności.
Wiele czasu poświęcił rabin Eliasz na lepienie golema z gliny i błota. Na kawałku papieru napisał sekretne imię Boga i włożył do ust golema, zaś na jego czole napisał słowo „EMET” oznaczające prawdę. Rabin użył swej kabalistycznej wiedzy i ożywił glinianą figurę.
Następnego dnia o poranku rabin pokazał zdumionym mieszkańcom golema. Stwór nie potrafił mówić, ale rozumiał wydawane polecenia. Miał odtąd pomagać chełmskim Żydom w ciężkich i niewdzięcznych pracach.
Tak też się stało. Wielka siła golema i jego posłuszeństwo były wielce pomocne ludziom. Pomagał szamesowi w synagodze, żonie rabina, innym mieszkańcom.
Jednak golem, choć podobny do człowieka, nie umiał sam myśleć. Razu pewnego szames kazał mu przynieść wody do synagogi. Golem, nie wiedząc, kiedy ma przestać, przyniósł tyle wody, że zalał całą synagogę.
Innym razem wysłano golema do lasu po drzewo. Zbliżała się pora Szabatu, a golema jak nie było, tak nie ma. Szames i rabin popędzili na poszukiwanie golema. Musieli go znaleźć, nim zajdzie słońce, by nie naruszyć Szabatu. Ich oczom ukazał się zdumiewający widok. Bezmyślny golem, nie wiedząc, ile drewna ma narąbać, ściął niemal cały las. Rabin Eliasz zauważył, że golem choć zrobiony z gliny, cały czas rośnie. Zasmucił się rabin, wiedząc, jak bardzo pomagał ludziom. Ale zrozumiał też, że bezrozumna siła może stanowić zagrożenie dla nich i postanowił zniszczyć golema. Jeśli nie przestanie rosnąć, może pewnego dnia zrujnować miasto, a nawet i cały świat.
Golem był już tak wysoki, że rabin nie sięgał do jego czoła. Pewnego wieczora przywołał go na strych synagogi i poprosił o pomoc w zdjęciu butów. Gdy golem pochylił się przed rabinem, Eljasz starł szybko pierwszą literę słowa „EMET” z czoła olbrzyma, a ten rozpadł się na kawałeczki.
Słowo MET oznaczało bowiem śmierć.
Rabin zamknął strych synagogi na cztery spusty i tak skończyła się historia golema z Chełma.
Jednak pamięć o nim przetrwała i wielu ludzi wierzy, że odtworzono go w Poznaniu, w Wilnie a nawet – w dalekiej Pradze.
Publikacja udostępniona za zgodą Stowarzyszenia Kolektyw Odrobina Kultury. Całość utworu ani żadna z jego części nie może być przetwarzana ani wykorzystywana w celach komercyjnych
